Havva TUNÇ 29.12.2007
2007 yılında hububat fiyatları, son yılların en yüksek düzeyinde seyretmektedir. Hububattaki fiyat artışları USA’ de yüzde 4,8, UK’ da yüzde 4,5 dir. USA’ de gıda maddeleri fiyat artışının enflasyon üzerindeki baskısı yüzde 4,3’dir. Yani, yüzde 4,8’lik fiyat artışın enflasyonist baskısı yüzde 4,3 olmuştur.
2007 dünya hububat fiyatları, örneğin mısırın birim fiyatı son 11 yılın, buğdayın birim fiyatı son 26 yılın, soya fasulyesinin birim fiyatı son 34 yılının, pirincin birim fiyatı son 24 yılın en yüksek seviyesindedir. Bunun yanı sıra bu ürünlerin stokları, örneğin mısır ve buğday, son 20 yılın en düşük düzeyindedir. Et ve süt ürünlerinde de stokların düşük düzeylerde olduğu özellikle ihracatçı ülkeler tarafından altı çizilmektedir.
Gıda maddeleri birim fiyatındaki artışın nedenleri dünya gıda maddeleri hasatının düşmesi ve stoklardaki azalıştır. Diğer bir deyişle, 2007 küresel ısınma nedeniyle tarımda kötü hasat yılı olmuştur. Bunun yanı sıra özellikle Hindistan, Çin ve Pakistan gibi ülkelerde gıda maddeleri talebindeki artış , hasatın kötü olması, stokların azalması gıda maddelerinin fiyatının artmasına yol açmıştır. Fiyat artışının bir başka neden ise dünya petrol rezervlerindeki azalış ve buna alternatif enerji arayışları sonucunda biyoenerjinin ön plana çıkması ile hububat fiyatlarındaki artış hızlanmıştır. Daha da önemlisi gelecekte tahıl ürünlerinin fiyatlarında olması olası fiyat artışı beklentisinin yüksekliği spekülatif hareketlere ivme vererek, fiyatların artması gerekenden daha fazla değerde artmasına yol açmıştır. Hazır gıda ve dondurulmuş gıda sektörü de kaçınılmaz olarak fiyat artışından olumsuz etkilenmektedir ve etkilenmeye devam edecektir.
Gıda maddelerinde yaşanan bu fiyat artışı fiyatlar genel seviyesi üzerinde (enflasyon oranı üzerinde) baskı oluşturarak enflasyonun artmasına ve/veya artacağı beklentisinin yerleşmesine yol açmaktadır. Gıda maddeleri birim fiyatında yaşanan bu durum ekonomilerin büyüme oranlarının düşmesine yol açtığı ve açacağı hesaplanmaktadır.