Prof.Dr.Havva TUNÇ 20.11.2006
Euro, Dolar karşısında en yüksek seviyesi olan 1.29’u görmüş olup, bu değer kazanımın devam edip etmeyeceği tartışma konularının odak noktasını oluşturmaktadır. Son bir yıl içersinde Euro/Dolar kuru 1.29 ile 1.23 arasında gidip gelmektedir.
Uluslararası döviz piyasasında, bir para biriminin dolar karşısında değer kazanımı ve bunun istikrarlı bir seviyede gitmesi ya o ülke ekonomisinin makro ekonomik göstergelerinin olumlu gelişim göstermesiyle ya o ülkenin parasal otoritesinin döviz piyasasına yaptığı müdahalelerle ya da izlenen kur ve kambiyo politikalarıyla sağlanır.
Euro’nun reel anlamda değer kazanımı için, 25 üyeli Avrupa Birliği’nin ekonomik performansının iyi olması gerekir. Bilindiği üzere, Almanya, Fransa, İtalya ve İngiltere gibi AB ülkelerinin ekonomileri gelişme trendi içinde değildir. AB ülkeleri İşsizlik, cari açık, bütçe açıkları ve büyüme oranı gibi temel göstergeler itibarıyla değerlendirildiğinde, Euro’nun Dolar karşısında değer kazanımı anlamlı değildir. Örneğin İtalya cari açık itibarıyla dünyanın 6. ülkesi durumundadır. Almanya işsizlik oranındaki artış itibarıyla son 10 yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Büyüme oranı itibarıyla değerlendirildiğinde Avrupa Ülkelerinin hemen hemen hepsinde hedeflenen büyüme seviyelerinin elde edilemediğidir.
Dolar’ın, Euro karşısındaki değer kaybı ise ABD ekonomisindeki makro ekonomik göstergeleri doğrular niteliktedir. Diğer bir deyişle ABD’de işsizlik oranındaki artış, cari açıktaki artış ve keza dünyanın en büyük cari açık veren ülkesi, büyüme oranının hedeflenenin altında gerçekleşmesi gibi temel ekonomik göstergelerin Dolar’ın Euro karşısındaki değer kaybını doğrular niteliktedir. Bunun yanı sıra FED, Dolar’dan kaçışı önlemek ve uluslararası piyasalarda Dolar’ın değer kaybına dur demek amacıyla faiz oranını 17 kez artırmıştır. Buna rağmen Dolar’ın değer kaybı devam etmektedir.
Euro’nun, Dolar karşısındaki değer kazanımını Avrupa ekonomisindeki göstergeler desteklemez iken Amerikan ekonomisindeki göstergeler Dolar’ın, Euro karşısındaki değer kaybını desteklemektedir.
Euro’nun Dolar karşısındaki değer kazanımı, Dolar’ın değer kaybı ile sağlanmaktadır. Yani, döviz piyasalarında Dolar’ın Euro karşısında ki değer kaybı Euro’nun değer kazanımı olarak yansıma bulmaktadır. Diğer bir deyişle, Uluslararası döviz piyasasında Euro’nun değer kazanımı Avrupa Ekonomisinin performansındaki iyileşmeden değil, Dolar’ın değer kaybından dolayıdır. Kısaca Dolar değer kaybettikçe Euro değer kazanmaktadır. Değer kazanım ile değer kaybı arasındaki ilişkinin büyüklüğü eşit olmayıp ekonomilerin durumuyla ilişkilidir.
