Havva TUNC 1.11.2009
II.Dünya Savaşı sonrasında uluslararası para sistemi ile dolar ödeme ve rezerv aracı olarak tüm ülkelerce kabul edilmiştir. Bu dönemde altına konvertibl tek para olan Amerikan Doları ayrıcalıklı bir konuma yerleşmiştir. Doların altın karşılığının merkez bankasında (FED) bulunması uluslararası arenada talebini artırmıştır. Bunun yanı sıra Amerika’nın gerek siyasi gerek ekonomik gerekse stratejik gücünün kat be kat artması ve bu gücün yıllar itibarıyla giderek ulaşılmaz bir noktaya varması dolara olan talebi ve güveni pekiştirmiştir. Daha da önemlisi doların yerine geçebilecek bir ikinci paranın ödeme ve rezerv aracı olarak piyasada olmayışı ve emtiaların fiyatlarının belirlenmesinde doların kullanılması ve de geçerli olması doların “Key Money” konumunu güçlendirmiştir.
1970 ‘li yıllarda Nixon’nın doların altın karşılığını kaldırmasına rağmen, dolara olan talep ve güven bu durumdan etkilenmemiş olup tam tersine talebi ve önemi giderek artmıştır.
Yaşanmakta olan 2008 Sistematik Küresel Finansal Krizin temel aktörü olan Amerikan Dolarının değeri artık ne içerdiği altın miktarına göre belirlenmekte ne de Amerikan Ekonomisinin uluslararası konumuna göre belirlemektedir. Doların değeri bir emtianın birim fiyatı piyasada nasıl belirleniyorsa doların değeri de öyle belirlenmektedir. Daha açıkça ifade edersek, piyasada bir malın miktarı bol ise o malın birim fiyatı düşer kıt ise o malın birim fiyatı artar. Yani malın fiyatı piyasanın iç dinamikleri tarafından belirlenir. Dolarda piyasada bol miktarda bulunan bir mal konumunda olduğu düşünülürse, piyasadaki birim fiyatı yani değeri düşük oluşmaktadır. Doların birim fiyatının(değerinin) piyasa dinamikleri tarafından belirlenmesinin tek nedeni FED’in piyasanın ihtiyacı olan nakit ihtiyaca cevap vermek amacıyla piyasa sunduğu dolar miktarının karşılığının değersiz varlıklara dayanarak hatta karşılıksız olarak sunması doları piyasada bol halde bulunan önemsiz bir emtia durumuna düşürmüştür.
Amerikan ekonomisinde yaşanacak iyileşme ile beraber FED izlemekte olduğu gevşek para politikasından sıkı para politikasına geçmesi ile beraber doların piyasada bol halde bulunan miktarının kıt hale geçmesi ve daha da önemlisi Amerikan Ekonomisinde yaşanacak iyileşme doların değerini belirleyecektir.
Küresel finansal piyasada ödeme ve rezerv aracı olarak doların yerine gececek bir para birimi çıkmadığı sürece ve de çıkamayacağı için 2010 son çeyreğinde Amerikan Ekonomisinde yaşanacak yükselme ile beraber Amerikan Doları kaybolan itibarını ve güvenini tekrar kazanacaktır.